Η σημαία, οι κροτίδες και οι μπαχαλάκηδες.

Πολύ συζήτηση έγινε γιά το κάψιμο της σημαίας και τα συνήθη επεισόδια της επετείου του Πολυτεχνείου και από τους κατ' επάγγελμα “έκπληκτους” πατριδοκάπηλους αλλά και από απλούς και καλοπροαίρετους πολίτες. Δεν είναι λίγοι αυτοί που αγανάκτησαν και, χωρίς κακία και εμπάθεια, αναρωτήθηκαν γιατί δεν κάνει κάτι γι' αυτό η πολιτεία. Δυστυχώς πρέπει να συμβιβαστούμε με την ιδέα ότι το φαινόμενο της βίας και των ακραίων δράσεων του πολιτικού και, πολλές φορές, και κοινωνικού περιθώριου, δεν μπορεί να εξαλειφθεί ή, έστω, να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με αστυνομικά μέτρα. Δεν είναι θέμα πολιτικού κόστους ή πολιτικού κέρδους. Τα αίτια του φαινομένου είναι βαθειά, ανάγονται στα χαρακτηριστικά της κοινωνίας μας και στην ίδια την φύση του κοινωνικού συστήματος και δεν αντιμετωπίζονται με αποφάσεις κρατικών οργάνων. Υπάρχει στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στην Ιταλία, στην Αμερική, με διάφορες μορφές. Μπορεί να έχει την μορφή του χουλιγκανισμού, της δυναμικής διαμαρτυρίας, της συγκρότησης τοπικών ή φυλετικών συμμοριών. Μπορεί να έχει ακροδεξιά ή ακροαριστερά χαρακτηριστικά. Τα όρια μεταξύ πολιτικής συμπεριφοράς, αλητείας και κοινής παραβατικότητας είναι δυσδιάκριτα. Το φαινόμενο κάνει την εμφάνισή του ακόμα και σε πιό "τετράγωνες" πολιτείες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία. Αλλά εκεί οι μπαχαλάκηδες δεν απολαμβάνουν την δική μας επικοινωνιακή αντιμετώπιση. Μπορεί να καίγεται μιά γωνιά ή ένα προάστιο των Βρυξελλών και στον διπλανό δρόμο η ζωή να συνεχίζεται κανονικά. Η τηλεόραση, όχι μόνο δεν θα έχει ζωντανή σύνδεση και "επί τόπου" συνεργείο αλλά θα το αναφέρει στις βραδυνές ειδήσεις στην εικοστή θέση πριν το δελτίο καιρού. Αντιθέτως στη χώρα μας ο μέσος τηλεθεατής προσλαμβάνει εικόνα πολλαπλάσια της πραγματικής.
Αναμφίβολα οι συμπεριφορές αυτές είναι, πρώτα απ' όλα, ζήτημα παιδείας και κοινωνικής αγωγής. Η καταστροφική μανία που επιδεικνύουν τα άτομα αυτά κατά των υλικών αγαθών, μικρή σχέση έχει με την απαξίωση των ίδιων των υλικών αγαθών. Τα περισσότερα απ' αυτά τα παιδιά έχει φροντίσει η οικογένειά τους να τα ντύσει με τα ακριβότερα μπράντ νέιμ και να τα εφοδιάσει με τα πιο σύγχρονα επιτεύγματα της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Καταστρέφουν, βρωμίζουν και καίνε ό,τι βρούν μπροστά τους γιατί τέτοια είναι η αγωγή που έχουν από τον περίγυρό τους. Μας ενοχλεί όταν βλέπουμε ένα κάδο σκουπιδιών να καίγεται έξω από το Πολυτεχνείο αλλά δεν μας ενοχλεί ο στραβός, κουτσός και ξεκοιλιασμένος κάδος των σκουπιδιών που βρίσκεται μπροστά στο σπίτι μας. Ίσως επειδή τον κάδο του σπιτιού μας τον έχουμε καταστρέψει εμείς οι ίδιοι. Είμαστε μιά κοινωνία που παράγει βία σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, στον τρόπο που κυκλοφορούμε, στην αντιμετώπιση πρός τα δημόσια αγαθά και το περιβάλλον, στην συμπεριφορά προς τους συνανθρώπους μας, στην συμπεριφορά προς τα ζώα. Λογική συνέπεια είναι η ακραία και παραβατική συμπεριφορά από τα πιό ευέξαπτα και ανώριμα τμήματα της νεολαίας. Το είδωλό μας στον παραμορφωτικό καθρέφτη είναι αυτά τα παιδιά. 
Απ' την άλλη πλευρά η αστυνομική διαχείριση τέτοιων φαινομένων καθορίζεται από τον φόβο της "διάχυσης". Ας υποθέσουμε ότι με μιά γιγαντιαία επιχείρηση “καθαρίζονται” τα Εξάρχεια όπως έχουν υποσχεθεί, ματαίως, ουκ ολίγοι Υπουργοί Δημόσιας Τάξης, Τα μπάχαλα θα πάνε στην Κυψέλη, θα πάνε στην Καισαριανή (έχει κι εκεί Πολυτεχνείο και Πανεπιστημιούπολη), ακόμα χειρότερα θα διαχυθούν οπουδήποτε. Και θα συνεχίσουν να κάνουν τα ίδια.
Στα τόσα χρόνια της επανάληψης του φαινομένου έχουν δημιουργηθεί διάφοροι μύθοι μεταξύ των οποίων και η “αδράνεια των αρχών”. Η αλήθεια είναι ότι και ξύλο τρώνε, και συλλαμβάνονται, και οδηγούνται στο δικαστήριο, όπου, αν καταδικαστούν, η ποινή είναι δυό μήνες με αναστολή ή κάτι τέτοιο. Γιατί οι κατηγορίες δεν μπορεί να είναι άλλες από "παρακώληση συγκοινωνιών" και "φθορές" σε δημόσια ή ιδιωτική περιουσία. Σιγά τα αίματα. Αντιθέτως είναι απολύτως ακριβές ότι η δράση αυτών των ομάδων λειτουργεί, αντικειμενικά, προβοκατόρικα. Ενδεχομένως κάποια στοιχεία να ενεργούν με σκοπό να βλάψουν και να υπονομεύσουν τα λαϊκά κινήματα, αλλά και όσοι δεν ενεργούν συνειδητά με αυτόν τον στόχο, αντικειμενικά αυτό είναι το αποτέλεσμα που προκαλούν. Και αποθαρρύνουν την έκφραση της λαϊκής αγωνιστικότητας και την δυσφημούν. Το έγκλημα της ΜΑΡΦΙΝ και η ανεπανόρθωτη βλάβη που προκάλεσε είναι τρανή απόδειξη.
Όσο γιά το κάψιμο της σημαίας, είναι προφανές ότι αποτελεί μιά απαράδεκτη ενέργεια, με συμβολικό χαρακτήρα όμως. Μας δείχνουν ότι δεν τιμούν τα δικά μας σύμβολα. Εντάξει, καταδικαστέο. Αλλά ας τιμήσουν τα σύμβολα με πράξεις αυτοί που πρέπει και μετά ας έχουμε απαιτήσεις και από την ανώριμη πιτσιρικαρία. Στην Ελλάδα των μνημονίων είναι αστείο να θεωρούμε ότι προσβάλλονται τα εθνικά σύμβολα από τους μπαχαλάκηδες και δεν προσβάλλονται από τις πολιτικές που μας έχουν επιβληθεί. Να μην μιλήσουμε και γιά τα ωμά εγκλήματα που έχουν γίνει και συνεχίζουν να γίνονται στο όνομα των σημαιών και των συμβόλων. Εμείς οι παλιότεροι θυμόμαστε ότι την δεκαετία του 60, ένα από τα συνθήματα του Νίξον ήταν η προστασία της αμερικανικής σημαίας από τους "αλήτες" που την έκαιγαν στις διαδηλώσεις κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Η μετέπειτα πορεία μας έδειξε ποιός προστάτευσε καλύτερα την αμερικανική σημαία, ο Νίξον ή οι "αλήτες".

Έχω ένα φίλο, τον λένε Γιάννη.

Αθώος ο Γιάννης ο Ναύαρχος.

Το Συμβουλίου Εφετών Πειραιά του οποίου οι αποφάσεις δεν επιδέχονται αμφισβήτηση, τον Νοέμβριο του 2015, τέσσερα χρόνια μετά από τον χρόνο που είχε διατυπωθεί το κατηγορητήριο, μετά από εμπεριστατωμένη έρευνα και με βάση το σύνολο των στοιχείων της δικογραφίας, εξέδωσε απαλλακτικό βούλευμα γιά τις κατηγορίες που είχαν αποδοθεί στον φίλο μου τον Γιάννη τον Ναύαρχο.

Τι είχε συμβεί; Τον Νοέμβριο του 2011 ο εν ενεργεία Υποναύαρχος του Λιμενικού Σώματος είχε κατηγορηθεί γιά, όχι λίγες, κακουργηματικές πράξεις: Εγκληματική οργάνωση, απάτη, πλαστογραφία, παθητική δωροδοκία, παραβίαση Υπηρεσιακού απορρήτου και άλλα. Μεγάλο γεγονός γιά την χώρα, βόμβα μεγατόνων γιά την κοινωνία της Ελευσίνας.

Ομολογώ ότι γιά γκάνγκστερ δεν τον είχα τον Γιάννη. Γιά άλλα ίσως. Γιά καμιά πλάκα εφηβικού επιπέδου μπορεί, αλλά γκάγκστερ ο Γιάννης; Όχι ρε!

Ο Γιάννης είναι ο μόνος από τους φίλους μου γιά τον οποίο δικαιούμαι να λέω ότι είμαστε μαζί όλη μας τη ζωή. Μαζί με την ουσιαστική έννοια, όχι την τυπική. Από τα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, πριν περπατήσουμε, τις αυλές μας τις χώριζε ένας χωματόδρομος. Αυτός ο χωματόδρομος που έγινε η αλάνα των πρώτων μας παιχνιδιών, η πόρτα της πρώτης μας εξόδου στην κοινωνία, το εφαλτήριο γιά την είσοδό μας στη ζωή. Γεμάτος απ' τις φωνές των μανάδων μας. Της κυρα-Αγγέλας που μας μοίραζε φρεσκοψημένο ζυμωτό ψωμί και της μάνας μου, της κυρα-Χρυσούλας, που μας κέρναγε θεσσαλικές μπατζίνες. Μπάμπηηηη, Γιάννηηηη...

Στην μπάλλα με ξεπερνούσε, μάλλον όλοι με ξεπερνούσαν στη μπάλλα. Σε άλλα, που ήταν περισσότερο του εσωτερικού κόσμου, ήμουν καλύτερος. Ένα δωματιάκι, στην πίσω αυλή του σπιτιού του, ήταν ο χώρος μας. Εκεί ακούσαμε γιά πρώτη φορά το Abbey Road των Beattles. Εκεί μοιραστήκαμε τις πρώτες σκέψεις γιά το μέλλον. Από 'κει ξεκινούσαν οι εξωτικές περιπλανήσεις που κατέληγαν στα μέρη των φιλενάδων μας με το θρυλικό άσπρο SACKS του μπαμπά του, του κυρ-Σπύρου.

Κάποτε, μοιραία, μεγαλώσαμε, παντρευτήκαμε, ακολουθήσαμε διαφορετικούς δρόμους και αραίωσαν οι επαφές μας. Μία στις τόσες ένα τηλέφωνο, τυχαίες συναντήσεις σε τυπικές κοινωνικές υποχρεώσεις. Τι γίνεσαι, πού είσαι; Είμαι στο Λαύριο, στην Κέρκυρα, στην Πάτρα, στο Αρχηγείο. Πετάω γιά Σιγκαπούρη, γιά Καναδά, γιά Αμερική. Είμαι Αντιπλοίαρχος, Πλοίαρχος, Υποναύαρχος. Ο Γιάννης υπηρετούσε στο Λιμενικό.

Αθώος λοιπόν ο Γιάννης ο Ναύαρχος. Τόσο απλά. Ο δήθεν μεγάλος εγκληματίας αποδείχτηκε θύμα ενός κακοστημένου και κακόβουλου σενάριου. Θα ακολουθήσει η υπηρεσιακή του αποκατάσταση και όλα θα έχουν μπει στη θέση τους.

Απλά πράγματα ρε Γιάννη, αλλά ποιός θα σου επιστρέψει τέσσερα χρόνια από τη ζωή σου;

Ποιός θα σε αποζημιώσει γιά την αμφιβολία, τις λοξές ματιές, τα κρυφά μειδιάματα;

Έχω ένα φίλο, τον λένε Γιάννη και τώρα που αποδίδεται αθώος και άσπιλος στην κοινωνία, δεν υπάρχει το SACKS να πάμε καμιά βόλτα.

Η σωστή απομάκρυνση του Φίλη και η λάθος αναβάθμιση του Παππά.

Μεγάλη έκπληξη θεωρήθηκε η απομάκρυνση του Νίκου Φίλη από το Υπουργείο Παιδείας. Γιατί; Κατά τη γνώμη μου ήταν επιβεβλημένη. Συμπαθέστατος, οραματιστής και επιτυχημένος, όπως λέγεται, ο Φίλης αλλά... Αλλά έθεσε χωρίς λόγο, εντελώς άκαιρα και χωρίς καμία προετοιμασία μεγάλα ή και μικρά ζητήματα τα οποία κανείς δεν ήταν έτοιμος να ανοίξει. Ούτε ο ίδιος ούτε η κυβέρνηση ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε η κοινωνία. Τι να πείς γιά την ξαφνική έμπνευση να τοποθετηθεί στο ζήτημα της γενοκτονίας ή εθνοκάθαρσης των Ποντίων; Κατάλαβε κανείς γιά ποιό λόγο έγινε; Σίγουρα αναγκαίος ο χωρισμός κράτους-εκκλησίας και πολύ ωραία ακούγεται στα αυτιά των αριστερών αλλά, πιστεύει κανείς ότι μιά κυβέρνηση συνεργασίας με τους ΑΝΕΛ μπορεί να την προωθήσει; Μήπως έχει δημιουργηθεί κανένα τεράστιο κίνημα από τα κάτω που πιέζει γιά άμεσες ενέργειες; Δεν είναι απολύτως αντιδημοκρατικό να μην υπολογίζεις τα προβλήματα που δημιουργείς στον κυβερνητικό σου εταίρο αφού θα ήταν, ουσιαστικά, πολιτική αυτοχειρία γιά τον Καμμένο η αποδοχή οποιασδήποτε ενέργειας που θα τον αποξένωνε από τους ψηφοφόρους του; Και, αποδεικνύεται τελικά ότι ήταν τόσο άστοχες οι κινήσεις του Φίλη από το γεγονός ότι υποχρέωσαν και τον ίδιο αλλά και τον Τσίπρα να πέσουν στα γόνατα δίνοντας εξηγήσεις στους παπάδες. Μιά κανονικότατη ήττα που θα επηρεάζει αρνητικά γιά καιρό την πολιτική ζωή και την κοινωνία, χωρίς κανένα λόγο.

Αντιθέτως, δεν προκάλεσε καμία έκπληξη η αναβάθμιση του Νίκου Παππά. Κατά τη γνώμη μου η πιό εσφαλμένη κίνηση του ανασχηματισμού. (Ανεξήγητη φαίνεται και η απομάκρυνση του Τρύφωνα Αλεξιάδη αλλά πιθανόν κάτι να μην γνωρίζουμε). Ο Παππάς λοιπόν είχε ένα εύκολο ζήτημα να διαχειριστεί, το τηλεοπτικό τοπίο. Είχε όλη την κοινωνία μαζί του. Δεν είχε κανένα πρόβλημα από τον κυβερνητικό σύμμαχο. Είχε απέναντί του μόνο τους καναλάρχες και τους πολιτικούς εκφραστές τους. Μπορούσε να γίνει ήρωας και να εκθέσει ανεπανόρθωτα την πολιτική και οικονομική διαπλοκή. Αλλά τα έκανε όλα λάθος και ανάποδα. Με έπαρση, αυταρέσκεια και τυχοδιωκτισμό. Σταδιακά έχασε την στήριξη της κοινωνίας. Γιατί δεν μπόρεσε ποτέ να απαντήσει πειστικά στο ερώτημα “γιατί μόνο τέσσερα κανάλια;”. Από τη στιγμή που αδειοδοτείς με όρους αγοράς, να αφήσεις την αγορά να αποφασίσει και όποιος αντέξει. Δεν είναι λογικό; Αμέσως μετά ερχόταν η ώρα που θα προέκυπτε και το δεύτερο θέμα: Ποιός θα αναλάμβανε την ευθύνη να ρίξει “μαύρο” στα μη αδειοδοτημένα κανάλια; Όλα αυτά μάλιστα γίνονται με την ελάχιστη νομική προετοιμασία και γι' αυτό καταπίπτουν στα, αρμόδια να κρίνουν είτε μας αρέσει είτε όχι, όργανα. Γιατί, όπως σκέφτηκε η Κυβέρνηση να πάρει τη γνώμη του ΣτΕ πριν αλλάξει την δομή του Υπουργικού Συμβουλίου, δεν μπορούσε να κάνει το ίδιο πριν παρακάμψει το ΕΣΡ; Αποτέλεσμα αυτού του απολύτως ανεπαρκούς χειρισμού η ταπεινωτική ήττα της Κυβέρνησης και η απόσυρση όλων των αιχμηρών σημείων του Νόμου κάτω από την πίεση όλης της αντιπολίτευσης. (Ας είναι καλά ο Βούτσης που διέσωσε ό,τι μπορούσε να διασωθεί). Ενδεχομένως μάλιστα να βρισκόμαστε, τώρα, σε χειρότερο σημείο από πριν. Με Πρόεδρο του ΕΣΡ που έχει προταθεί από την ΝΔ και με σύνθεση που σαφώς δεν αντιστοιχεί στους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς. Διαφαίνεται ο κίνδυνος το στραπάτσο να προσλάβει διαστάσεις ήττας στρατηγικού χαρακτήρα όπου οι “νταβατζήδες” θα την βγάλουν και πάλι καθαρή. Παραμένω, λοιπόν, απορημένος βλέποντας ότι ο Παππάς όχι μόνο δεν είχε την τύχη του συμπαθούς Νίκου Φίλη αλλά αναβαθμίστηκε.

Το πρώτο τσιγάρο...

Γιά ένα μεγάλο διάστημα της πρώτης τετραετίας Αμπατζόγλου ήταν μέσα στα υπηρεσιακά μου καθήκοντα το άνοιγμα του Δημαρχείου στις 6.30' το πρωί. Έτσι, συνέβαινε σχεδόν καθημερινά να συναντιέμαι με τον Δήμαρχο στην πόρτα. Είχε διατηρήσει το πρόγραμμα που ακολουθούσε όταν εργαζόταν στην βιομηχανία. Αμέσως μετά την πόρτα, στο γραφείο μου, ξεκινούσαμε την ημέρα μέσα σε ένα, συνήθως, ευχάριστο κλίμα με ανταλλαγή σχολίων και πειραγμάτων, πράγμα που επέτρεπε η πολύχρονη κοινή μας διαδρομή (όχι πάντα χωρίς διαφωνίες, όμως).
Πάντα η συζήτησή μας περιστρεφόταν στα ζητήματα του Δήμου. Αγαπημένα του θέματα ήταν τα όσα περίεργα, συγκρινόμενα με τις εμπειρίες του από τον ιδιωτικό τομέα, ίσχυαν στον Δήμο, με πρώτο από αυτά την χαλαρή τήρηση του ωραρίου. Οι δικές μου απαντήσεις , σ' αυτό το πρωϊνό μπρα ντε φερ, αφορούσαν στα καμώματα και τις “επιτυχίες” των αντιδημάρχων “του”.
Εκείνη την εποχή κάπνιζα περισσότερα από 50 στριφτά τσιγάρα την ημέρα από ένα βαρύ ολλανδικό καπνό που αγόραζα σε τενεκέδες μέσω του ίντερνετ. Εκείνος κάπνιζε λιγότερα, από τα συνηθισμένα σε πακέτο. Συνήθως κατά την διάρκεια της συζήτησής μας έκανε το πρώτο τσιγάρο της ημέρας, ενώ αντιθέτως εγώ είχα ήδη καπνίσει τουλάχιστον άλλα δύο.
Είχε ένα ιδιαίτερο τρόπο. Ρουφούσε, ηδονικά, μιά μεγάλη δόση καπνού αλλά δεν την “κατέβαζε” αμέσως. Την άφηνε, μετέωρη, γιά κάποια δευτερόλεπτα μπροστά στο πρόσωπό του, και, με μιά βαθειά εισπνοή, την εξαφάνιζε λίγο πριν διαλυθεί στον αέρα.
Αυτή η ιεροτελεστία έδινε τον ρυθμό στην συζήτησή μας.
Είχαμε και οι δύο αναπτύξει δικές μας θεωρίες που αποτελούσαν την “ιδεολογική” βάση της περιπαικτικής αντιπαράθεσής μας. Εκείνος (ιδίως όταν το θέμα μας αφορούσε κάποια διεκδίκηση των συναδέλφων μου) χρησιμοποιούσε μιά αναδιαμορφωμένη ρήση του Κέννεντυ. “Μην ρωτάς τι μπορεί να κάνει ο Δήμος γιά σένα αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ γιά τον Δήμο”. Οι δικές μου απαντήσεις στηρίζονταν στο αξίωμα “Η Δημοτική Αρχή είναι υποχρεωμένη να εξασφαλίζει την ευτυχία των πολιτών της άρα πρέπει να κάνει τα πάντα γιά να είναι ευτυχισμένοι και οι εργαζόμενοι του Δήμου”.
Και οι δύο θεωρίες ήταν ό,τι πρέπει γιά το πρώτο εικοσάλεπτο της εργάσιμης ημέρας. Γιατί τόσο κρατούσε αυτό το πρόωρο διάλειμμα από την ρουτίνα και τα προβλήματα. Άρχιζε, άλλωστε, να έρχεται και το υπόλοιπο προσωπικό του Δήμου οπότε έπρεπε να σοβαρευτούμε.
Πολλοί ήταν οι λόγοι που αυτές οι πρωινές συναντήσεις σταμάτησαν. Ο πιό βασικός απ' αυτούς ήταν οτι άρχισε να λειτουργεί το Κέντρο Ανακύκλωσης και ο Δήμαρχος προτιμούσε να ξεκινά την ημέρα του από 'κεί.
Και ...μαζί με αυτό, αυτή την περίοδο, συνέπεσε να κόψω το κάπνισμα.