Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012

Η Νικολαΐδου της κακογουστιάς και της αρπαχτής


Φωτογραφία αγνώστου από την περίοδο 1900-1910 με επισκέπτες στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας
(Δημοσιεύτηκε στο "ΒΗΜΑ" στις 3 Ιουλίου του 2008)


Η Athens Voice την έχει χαρακτηρίσει “ο ομορφότερος πεζόδρομος της Αττικής”.
Ποιός μπορεί να έχει αντίρρηση;
Αν από το Σούνιο μπορείς να δεις μιά συγκλονιστική ανατολή σίγουρα από την Νικολαΐδου μπορείς να ζήσεις την τέλεια δύση του ήλιου.
Ο ήλιος περνάει νωχελικά από την Παναγίτσα και τα φουγάρα του Τιτάν. Τριγυρίζει μέσα στην γειτονιά των παιδιών της πόλης που ήρθαν απ' τη Σύμη, χαιρετάει τους “επτά επί Θήβας” στο δυτικό νεκροταφείο, κρύβεται πίσω από τα σπαράγματα του λατομείου και χάνεται στο ταξίδι του προς τους προαιώνιους γείτονες Μεγαρείς.
Μιά στιγμή με διάρκεια σαράντα αιώνες.
Στιγμή μελαγχολική και ανθρώπινη.
Η Νικολαΐδου είναι η συναισθηματική καρδιά της πόλης. Από αυτή άνοιξε το βλέμμα της Ελευσίνας στον εικοστό αιώνα. Οριοθέτησε την έξοδο της πόλης από τον λόφο των αρχαιοτήτων και ταυτόχρονα την ένωσε με το παρελθόν της. Της έδωσε δρόμο γιά να οδηγηθεί στην θάλασσα και την βιομηχανική ανάπτυξη.
Στο καλντερίμι της περπάτησαν τα πασούμια της καθημερινότητας, τα βιαστικά εργατικά άρβυλα, τα τακουνάκια και τα σκαρπίνια της κυριακάτικης βόλτας.
Ανταλλάχτηκαν κρυφές ματιές πόθου.
Κοινωνήθηκαν ιδέες.
Η μορφή που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύει την γειτνίασή της με τον αρχαιολογικό χώρο και αναζητά εκ νέου τον πατροπαράδοτο χαρακτήρα της “βόλτας”. Ο φωτισμός του λόφου προσθέτει ένα στοιχείο μαγείας στην συνολική εικόνα.
Δίκαια λοιπόν, στην οδό Νικολαϊδου της Ελευσίνας, κάποιοι, είδαν τον ομορφότερο πεζόδρομο της Αττικής.
Μόνο που δεν είδαν καλά. Ή λένε ψέμματα.
Γιατί ένας δρόμος δεν είναι τίποτα άλλο από πέτρα, τσιμέντο και μέταλλο. Που μπορεί να τοποθετηθούν καλόγουστα, σοφά και με έμπνευση. Ή χωρίς. Είτε το ένα γίνει, όμως, είτε το άλλο ο δρόμος θα αποκτήσει χαρακτήρα από τους ανθρώπους του. Από τους κατοίκους και τους διαβάτες. Και, κυρίως, από τους τους μαγαζάτορες.
Και η Νικολαΐδου από αυτή την άποψη είναι άτυχη. Έχει συγκεντρώσει τα χειρότερα στοιχεία της πόλης.
Προσοχή. Δεν ισχυρίζομαι οτι όλοι οι άνθρωποί της είναι “τα χειρότερα στοιχεία της πόλης”. Λέω όμως οτι αυτό που κυριαρχεί είναι το αντικοινωνικό και το κακόγουστο. Ισχυρίζομαι οτι μεγάλο μέρος από αυτούς που “βγάζουν το ψωμί τους” από τον πεζόδρομο κάνουν ό,τι μπορούν γιά να απαξιώσουν το προϊόν που τους ταΐζει.
Τα τέσσερα εγκλήματα που σκοτώνουν την Νικολαϊδου:
  • Αυτοκίνητα στον πεζόδρομο. Ο Δήμος, εξ αρχής, αναζήτησε μιά μετριοπαθή λύση και δεν επέβαλλε την καθολική απαγόρευση. Και, βέβαια, μαζί με τους μόνιμους κατοίκους “νομιμοποιήθηκαν” και τα ιδιωτικά αυτοκίνητα των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στον πεζόδρομο. Γιά ποιό λόγο; Και ακολούθησε ο ακλόνητος “μάγκας” που θα βάλει το αυτοκίνητό του μέσα γιατί είναι αυτός που είναι και γιατί, πριν απ' αυτόν, το έχει βάλει κάποιος άλλος.
  • Ο επαγγελματίας της αρπαχτής. Περιμένει μέσα στους δυό-τρείς μήνες της σαιζόν να τα “΄κονομήσει”. Δεν τηρεί κανένα κανόνα, αδιαφορεί γιά τον αριθμό των παραβάσεων που θα βεβαιωθούν αφού ξέρει οτι θα εκδικαστούν σε τρία χρόνια, όταν το “μαγαζί” θα έχει κλείσει και θα έχει πολύ σοβαρές πιθανότητες να αθωωθεί. Αλλά και να καταδικαστεί, γιά τα συνηθισμένα αδικήματα, η συνολική χασούρα είναι περίπου 100 ευρώ. Τζάμπα πράμα. Στην θέση του θα έρθει άλλος την επόμενη σαιζόν.
  • Τα “τραπεζάκια έξω” σε συνδυασμό με τις παράνομες κατασκευές. Το τραπεζάκι που επεκτείνεται σε βάρος του χώρου που προορίζεται γιά περίπατο. Η τέντα που καταλαμβάνει ζωτικό ελεύθερο χώρο και τον μετατρέπει από δημόσια κοινόχρηστη περιουσία σε πηγή ιδιωτικού πλουτισμού, αμφίβολου μάλλον αλλά, πάντως, ιδιωτικού. Η προσθήκη αντιαισθητικών “πετασμάτων” και ημιμόνιμων κατασκευών, μετατρέπει τον εξωτερικό χώρο σε “εσωτερικό”. Οι εξυπηρετούμενοι πελάτες διπλασιάζονται κατά παράβαση όσων προβλέπονται από τις άδειες.
  • Η απίθανη ηχορρύπανση. Όχι μόνο ηχητική αλλά και ποιοτική. Όχι μόνο την νύχτα αλλά και την ημέρα.
Πρόκειται γιά την ατέρμονη μάχη του δημόσιου με το ιδιωτικό; Μάλλον. Ο δικός μας χώρος που γίνεται δικός τους. Η συλλογική περιουσία που καταπατείται. Η κοινή μας ησυχία που καταργείται.
Έχει γίνει φιλότιμη και εξονυχιστική προσπάθεια να περιγραφεί το ζήτημα της Νικολαΐδου από την νομική πλευρά. Και έχουν κατατεθεί προτάσεις: Να γίνει αυστηρή εφαρμογή από τον Δήμο της Νομοθεσίας γιά τους κοινόχρηστους χώρους, να γίνεται συνεχής αστυνόμευση, να κυκλοφορούν μεικτά τμήματα αστυνομίας – τροχαίας – δημοτικής αστυνομίας, να επιβληθούν πρόστιμα ... και άλλα αντίστοιχα.
Δεν πιστεύω σε κανένα από αυτά τα μέτρα. Κατ' αρχήν γιατί, έστω και αποσπασματικά, έχουν δοκιμαστεί. Με ασήμαντα αποτελέσματα.
Άσε που όταν λαμβάνεται κάποιο μέτρο ξεσηκώνεται το σύμπαν. Μαμάδες και μπαμπάδες, σπιτονοικοκυραίοι, εργαζόμενοι στα μαγαζιά. Σχεδόν οι πάντες. Να μην θιγεί η “νέα βαρειά βιομηχανία της Ελευσίνας”.
Εδώ γελάστε.
Το πρόβλημα της Νικολαΐδου είναι πρόβλημα πολιτισμού.
Γιατί καμμία αστυνομία δεν μπορεί να βεβαιώσει παραβάσεις του καλού γούστου και εγκλήματα της αισθητικής. Ο σεβασμός στο συλλογικό αγαθό δεν επιβάλλεται ούτε με μυδράλια ούτε με τεθωρακισμένα. Είναι θέμα της προσωπικής σου συγκρότησης, όπως αυτή την έμαθες από το σπίτι σου και το σχολείο σου. Το αν είσαι αεριτζής ή σοβαρός επαγγελματίας αφορά τον τρόπο που αντιμετωπίζεις την ζωή και όχι το κρυφτούλι με τον δημοτικό αστυνόμο.
Η Νικολαΐδου είναι ο ομορφότερος πεζόδρομος του κόσμου. Μόνο που σε πληγώνει όταν τον διαβαίνεις.
Δεν θα υποκύψω στον πειρασμό να κλείσω αυτό το κείμενο αραδιάζοντας “πρέπει”. Θα εκφράσω μόνο την απελπισμένη απορία μου:
Γιατί εγκαταλείψαμε την ζωή μας στον “κατιμά”;


κατιμάς ο (ουσιαστικό), αλλιώς κατμάς  [ τουρκική λέξη, katma = συμπληρωματικός]: Το κακής ποιότητας τελευταίο συμπλήρωμα, Το κακής ποιότητας υπόλειμμα, Το κατακάθι (του "τούρκικου" καφέ).